Souvereinen van de Nederlanden

 

1. DE NEDERLANDEN

2. DE REPUBLIEK                                             Hubert de Vries

 

4. HET 2^E KONINKRIJK

 

3. HET  1^E   KONINKRIJK

 

 

LODEWIJK NAPOLEON

Tijdens het Koningrijk Holland van Lodewijk Napoleon (Koning van Holland 1806-1810) wordt de situatie weer duidelijker omdat de souvereiniteit bij een persoon kwam te berusten. Het wapen van de souverein is daarom het wapen van Lodewijk Napoleon zoals dat bij het Tractaat van Parijs werd vastgesteld en bij latere koninklijke decreten werd verfraaid. Een poging om het wapen van de Staten Generaal weer te herstellen werd niet gehonoreerd en bleef in het ontwerpstadium steken. Uit de tijd van het Koningrijk Holland zijn dus wel verschillende versies van het wapen van de souverein bekend maar geen (officieel) rijkswapen en staatswapen. Deze functies werden, waar het koninklijk wapen voor alle staatsorganen was voorgeschreven, door het wapen van de souverein vervuld.

 

Het Koningrijk Holland werd opgericht bij Tractaat van Parijs van 24 mei 1806. Lodewijk Napoleon, de broer van Napoleon Bonaparte, keizer van Frankrijk, zou van het nieuwe koninkrijk koning worden. Bij het tractaat werd ook vastgesteld wat het koninklijk wapen van Lodewijk zou zijn. Over het wapen van het koninkrijk of het rijkswapen werd niets bepaald. Evenmin echter werd het besluit van 1802 ingetrokken.

 

Tractaat van Parijs dd. 24 mei 1806.

 

Art. 9.

„De Koninklijke Wapens zullen zijn de oude Wapenen van den Staat, gecarteleerd met den Franschen Keizerlijke Adelaar en gekroond met de Koninklijke Kroon.”

 

Dit wapen, bevestigd bij wet van 7 augustus 1806, was in de praktijk: ¼: 1&4: Rood, een gouden gekroonde leeuw met zwaard en pijlbundel; 2&3: Blauw, een gouden op een bliksemschicht gezeten adelaar. Op het wapen een kroon met vijf fleurons en vijf beugels overtopt van een rijksappel zonder kruisje.

Van dit wapen zijn geen versies gevonden die ouder zijn dan de wapenvaststelling van 20 mei 1807.

 

 

 

Zegelstempel van de Commissie van Landbouw in het Departement Amstelland.

Het departement Amstelland ontstond bij het Tractaat van Fontainebleau van 11 november 1807 door samen-voeging van de departementen Amstel en Texel. Het wapen is dat van 28 mei / 7 augustus 1807. (Coll. N.M.M.[1]). Æ 35 mm)

 

In opdracht van Lodewijk Napoleon werd het wapen van pronkstukken voorzien. Daartoe werd door de tekenaar A. Renodi een aantal ontwerpen voor het koninklijk wapen gemaakt die als voorbeeld zouden dienen voor het „Groot-Zegel des Rijks.[2]) Één van de ontwerpen wekte de woede van keizer Napoleon zelf omdat hierin de versierselen van de Orde van het Gulden Vlies waren opgenomen. Lodewijk Napoleon dacht hierop recht te hebben als opvolger (in de Noordelijke Nederlanden) van de Bourgondische hertogen. Het ontwerp toonde:

Gekwartileerd van de Staten Generaal en de franse adelaar. Gekroond met een koninklijke kroon en omgeven door de ketens van de Orde van het Gulden Vlies en van het Legioen van Eer. Op een ring het devies EENDRAGT MAAKT MAGT. Het geheel geplaatst op een purperen wapenmantel bezaaid met bijen en gevoerd met hermelijn, opgehouden door een gekroonde scepter en een Hand van Gerechtigheid, gekroond met een koninklijke kroon gevoerd met een purperen muts, bezaaid met gouden bijen. 

 

 

Ontwerp voor een verfraaid koninklijk wapen van A. Renodi  (Nationaal Archief Den Haag)

 

Tenslotte werd een koninklijke wapencompositie vastgesteld bij koninklijk decreet van 25 mei 1807. Het volgt ongeveer de beschrijving van het eerste ontwerp met dat verschil dat de beide ordeketens zijn vervangen door het lint en de ster van de Koninklijke Orde van Holland, het lint beladen met de woorden EENDRAGT MAAKT MAGT gescheiden door pijlbundels, en het lint met de ster van het Legioen van Eer. Ter weerszijden van  het schild steken bovendien twee met een rechtopstaand zwaard bewapende handen uit die het symbool zijn van de Grand Connètable van het Franse Kiezerrijk, een waardigheid die Lodewijk Napoleon bekleedde

 

 

 

Wapen van Koning Lodewijk Napoleon volgens het decreet van 1807.

 

                In 1808, na de oprichting van de Orde van de Unie werd het wapen veranderd door de versierselen van het Legioen van Eer weg te laten en die van de Koninklijke Orde van Holland te vervangen door de ster en de keten van de Orde van de Unie. De keten van deze orde was samengesteld uit de wapens van de provincies, gescheiden door pijlbundels.

 

 

 

Hofleveranciersbord met het wapen van Lodewijk Napoleon

 met de keten van de Orde van  de Unie, ingesteld op 6 februari 1808. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam).

 

 

 

 

Wapen van Napoleon Bonaparte

volgens de Moniteur universel 23 messidor an XII p. 1321

 

NAPOLEON BONAPARTE, KEIZER DER FRANSEN.

Het onafhankelijke beleid dat Lodewijk Napoleon voerde wekte in toenemende mate het ongenoegen van Napoleon op. Een keizerlijk decreet gedateerd 9 juli 1810 lijfde daarom het koninkrijk bij Frankrijk in. Voortaan werd ook hier de Franse adelaar gebruikt zoals in het Keizer­rijk zelf. Daar was bij decreet van 26 januari 1805 Art. 2 bepaald dat: „Op het zegel van alle overheidslichamen zal de keizerlijke adelaar zoals op de keerzijde van het grootzegel van de staat staan; met als omschrift de naam van het overheidslichaam waarvoor het zal worden gebruikt.” ^[3])

 

Naar: Het 2^e Koninkrijk

 

 

TERUG NAAR DE STARTPAGINA